Voorwoord ACOM Journaal juli 2025

Hoogste tijd voor mijn laatste voorwoord voor het zomerreces. Zoals altijd voor het zomerreces (en de Kerstdagen) gebeurt er dan verhoudingsgewijs altijd veel meer dan in de rest van het jaar, alsof “alles nog even snel af moet”. Gelukkig niet alleen negatieve maar ook positieve dingen waarbij ik mij er terdege van bewust ben dat sommige zaken positief of juist negatief kunnen worden uitgelegd. Het is maar net door welke bril je ernaar kijkt. Ik heb voor het grootste deel van de dag mijn roze bril op, maar soms zijn zaken dan nog steeds negatief dan wel minder positief.

Laat ik beginnen met een aantal positieve zaken die mij de laatste tijd zijn opgevallen, uiteraard in willekeurige volgorde. Als eerste is CLSK omgedoopt naar het Commando Lucht en Ruimtestrijdkrachten (CLRS). Nu heb ik niet zoveel met naamswijzigingen maar de reden waarom doet mij deugd. De “sky is the limit” redenatie ligt achter ons.

Ook in de ruimte gaat de Nederlandse krijgsmacht serieuze stappen zetten (rare zin overigens, stappen in de ruimte). Wat mij betreft geen dag te vroeg en ik ben ervan overtuigd dat Defensie in het algemeen en de krijgsmacht in het bijzonder, daar enorm voordeel uit gaan halen. Direct door breed gebruik te maken van de op die manier vergaarde informatie, maar ook indirect. Voor partnerlanden is Defensie dan immers een nog serieuzere partner om mee samen te werken, en dat is van groot belang.

De volgende serieuze stap is de heroprichting van 11 Afdeling Rijdende Artillerie (‘Gele Rijders’). Hierdoor heeft de Landmacht er weer een tweede artillerieafdeling bij. Een mooi voorbeeld van hoe het óók kan. In (relatief gezien) een recordtempo is de in 2013 opgeheven afdeling weer geactiveerd en men krijgt de komende tijd de beschikking over onder meer pantserhouwitsers, raketartillerie en drones.

En die drones kunnen wel eens (deels) in Nederland worden gefabriceerd. Defensie heeft immers recent het contract ondertekend waardoor ze een aantal hallen huurt van de VDL Groep in het Limburgse Born. Een mooi voorbeeld van het opschalen van de productiemogelijkheden van schaarse goederen die defensie nodig heeft. Niet alleen voor Nederland, maar ook voor de bondgenoten. Ik hoop dan ook oprecht dat het niet bij het tekenen van de contracten blijft maar dat er ook in recordtempo productielijnen worden opgestart voor het fabriceren van de broodnodige systemen.

Als ik, zoals aangegeven, door mijn roze bril naar de Wet op de defensiegereedheid kijk, zie ik veel zaken waar ik begrip voor heb, maar ook veel zaken die ik zelfs met die roze bril niet positief kan noemen. Leuk dat wordt aangegeven dat er in dezen geen sprake is van staatsnoodrecht of (het aanpassen van) de Oorlogswet maar ik zie dat toch echt anders. Men maakt immers een vorm van een noodwet die altijd aanstaat. Waarmee dus zeer lichtvaardig (ook in vredestijd) een aanzienlijke aantal wetten buiten werking kan worden gezet.

Uiteraard heb ik er begrip voor dat het niet zo kan zijn dat het maanden duurt om een vergunning te krijgen voor het graven van loopgraven e.d. Maar om nu wetten als de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) en zelfs de Wet Ambtenaren Defensie (WAD) buiten werking te stellen, is wel extreem. Als de minister van Defensie (of iemand namens de minister?) meent dat de gereedstelling van Defensie in het geding komt zou, als deze wet doorgaat, de minister zelfs de WAD buiten werking kunnen stellen. Feitelijk is de rechtspositie van militairen (inclusief reservisten) en burgermedewerkers in dienst van defensie, dan buiten werking te stellen. Gaat men dan, gezien de grote aantallen vacatures, mensen dwingen om, al dan niet betaald, meer uren te werken om de tekorten op te vangen? Gaat men dan reservisten dwingen om op te komen i.p.v. het te vragen, waarbij “nee”, of “nu even niet”, ook een antwoord zou kunnen zijn?

Wat mij betreft worden door dat laatstgenoemde, de arbeidsvoorwaarden van defensiepersoneel in het algemeen en militairen (tijdelijk en vast beroepspersoneel maar ook reservisten), verlaagd tot het niveau van de middeleeuwen. Dat geeft vast vertrouwen als Defensie wil groeien naar 100.000 of zelfs 200.000 werknemers in een recordtijd.

Voor nu, een goed verlof voor wie met verlof gaan. En voor eenieder: Stay safe!