In mij vorige voorwoorden heb ik gerept over de presidentsverkiezingen in de Verenigde Staten en “stof tot nadenken”, - overigens los van elkaar. Al hetgeen gebeurd is na de verkiezingen in de Verenigde Staten in het algemeen, en na de inauguratie van Trump op 20 januari 2025 in de rotunda van het Capitool in het bijzonder, heeft een enorme impact gehad op de situatie in de wereld en dat geeft sowieso genoeg stof tot nadenken.

Het is niet aan mij als voorzitter van de ACOM om een mening te uiten over Trump of, de gedoodverfde favoriet om hem op te volgen, JD Vance. Maar ik maak me wel oprecht zorgen over de ontwikkelingen die daaruit voort zijn gekomen.

Overigens is het duidelijk dat “team Trump”, dus inclusief Elon Musk en zijn jonge kind in het Oval Office, anders denken dan presidentiële teams uit het verleden en derhalve ook anders handelen. Daarbij moet ik overigens wel constateren dat veel zaken die ze uit (willen) voeren, zaken zijn die ze in de verkiezingscampagne al hebben aangegeven.

Het Amerikaanse democratische model werkt in de uitvoering immers anders dan wij in onze democratie gewend zijn. Zeker in situaties zoals nu, waarbij de president een Republikein is, en zijn partij zowel in de Senaat als in het Huis van Afgevaardigden een meerderheid heeft. “Gelukkig” grijpt af en toe nog een rechter in als er zaken niet goed gaan, maar dat effect is uiteraard minimaal.

We hebben vermoedelijk allemaal kennis kunnen nemen van de schandalige persconferentie met Zelensky op 28 februari jl. Een persconferentie met een man zonder pak en een paar pakken zonder man. Verbazingwekkend wat ego’s met situaties kunnen doen zoals deze.

De effecten werden snel daarna al voor een deel duidelijk. De signalen uit de Verenigde Staten werden er niet beter op en vrij snel daarna kondigde Trump aan dat er “een pauze” zou komen in de wapenleveranties van de Verenigde Staten aan Oekraïne. Naar het schijnt zelfs voor het materieel en materiaal dat al onderweg was en deels zelfs al in Polen was afgeleverd.

In zijn presidentiële toespraak voor beide Kamers van het Congres, stond Trump wel heel kort stil bij Oekraïne maar echt hoopgevend was dat niet. De president gaf namelijk niet aan dat de pauzering van wapenleveranties beëindigd zou worden. Sterker nog, de dag erna lekte uit dat namens Trump gesprekken zouden zijn gevoerd met oppositieleiders uit Oekraïne en dat lijkt mij toch echt de verkeerde manier.

Daarnaast schrok Europa snel wakker. Men probeert alsnog snel te gaan handelen, maar wat de uitkomst wordt van de Buitengewone Europese Raad op 6 maart, zal de tijd leren. Eerlijk gezegd verwacht ik daar niet veel concreets van. Ik vind het wel goed om te zien dat het overgrote deel van de Tweede Kamer positief staat tegenover de “coalition of the willing” en niet alleen maar politiek bedrijft of oppositie voert. Wat mij betreft is daar nu absoluut geen tijd voor.

Eén ding staat vast. We moeten ons staande houden in een gespannen en minder veilige wereld. Een wereld die elke dag verandert en de laatste tijd zelden in positieve zin. Als de ene president of premier wat zegt weet een ander dat weer te zien als olie op het vuur. Uiteindelijk geeft dat wederom weer veel stof tot nadenken en kunnen we daar als eenvoudige burgers (en militairen) weinig aan veranderen. Wel kunnen we eraan blijven werken om er klaar voor te zijn. Dat is niet makkelijk maar wel noodzakelijk!

Stay safe.