Dienverplichting voor Algemeen Militair Arts (AMA) van 3 naar 4 jaar

Defensie leidt al jaren basisartsen op tot Algemeen Militair Arts (AMA), een gespecialiseerde rol binnen de krijgsmacht. Voor deze groep is er een afwijkende en kortere dienverplichting van drie jaar. Dit betekent dat een AMA na de initiële opleiding inzetbaar is voor een periode van drie jaar. Na deze periode verlaten de meeste AMA’s de organisatie. Gezien de lange interne opleidingen die nodig zijn om als AMA operationeel inzetbaar te zijn, is de huidige termijn van drie jaar voor Defensie te kort.

Verlenging naar Vier Jaar

Tijdens de WG Algemeen op 3 december jl. werd een voorstel van Defensie besproken om de dienverplichting voor nieuwe AMA’s te verhogen van drie naar vier jaar. Het doel van deze wijziging is om de ervaring van de artsen binnen Defensie langer te behouden. Na een intensieve opleiding worden AMA’s gedurende 2 jaar ingezet binnen het operationeel domein bij oefeningen en uitzendingen. In het derde jaar volgt een tewerkstelling bij het Eerstelijns Gezondheidsbedrijf, wat de ervaring verder uitbouwt. Defensie wil deze artsen graag een jaar langer inzetten binnen het operationele domein zodat de opgedane ervaring behouden blijft.

Echter, tijdens de vergadering bleek al snel dat er meer vragen dan antwoorden waren over de vraag hoe artsen langer aan de organisatie gebonden kunnen worden. Op voorstel van Defensie en met instemming van de andere sociale partners werd besloten om de dienverplichting voor “nieuwe” AMA’s simpelweg te verlengen naar vier jaar.

Onvoldoende Doorgroeimogelijkheden

Defensie gaf aan dat er een gebrek aan ervaring is bij artsen. Artsen komen in dienst, volgen een opleiding en worden vervolgens ingezet binnen het operationele domein. In hun derde jaar worden ze dan  binnen het Eerstelijns Gezondheidsbedrijf tewerkgesteld. Er is momenteel geen mogelijkheid voor een AMA, zelfs indien ze dat willen, om bijvoorbeeld vijf jaar te dienen bij een Operationeel Commando (OPCO). Binnen de organisatie zijn er simpelweg geen vervolgfuncties voor AMA’s. Het huidige functiesysteem voor AMA’s binnen Defensie verplicht AMA’s om door te schuiven naar het Eerstelijns Gezondheidsbedrijf om zodoende plaats te maken voor “nieuwe” AMA’s. Opgedane operationele ervaring gaat zo binnen het operationele domein verloren.

Waarom er geen andere (vervolg) functies voor AMA’s beschikbaar zijn, kon Defensie tijdens het overleg niet goed uitleggen. Dit legt een extra drempel op voor artsen die zich voor langere tijd aan de organisatie willen verbinden. Terwijl Defensie er bij het dienjaar naar streeft om militairen langer in dienst te houden door ze te verleiden om als “reguliere” beroepsmilitairen verder te dienen, wordt deze drempel voor artsen alleen maar groter.

Behoud van Artsen na de Beginjaren

Het probleem ligt niet in de eerste drie jaar van de dienst, aangezien de vulling in deze periode bijna 100% is, zoals aangegeven tijdens het overleg. Het echte probleem is dat Defensie er niet in slaagt om AMA’s te behouden voor specialistische functies, zoals bedrijfsarts of keuringsarts. Deze functies hebben al jarenlang te maken met tekorten.

Defensie beschikt over een scala aan instrumenten om personeel te binden, boeien en behouden. Deze zijn niet uitsluitend financieel van aard. Wanneer gevraagd werd naar andere manieren om artsen langer aan de organisatie te binden, bleef het echter stil. Er is wel een toezegging gedaan om verder over dit onderwerp in gesprek te gaan, en er is een brief toegezegd waarin mogelijk andere opties worden opgenomen. Deze brief wordt medio 2025 verwacht en zal dan voor overleg in de werkgroep worden geagendeerd.

Standpunt van de ACOM

De ACOM heeft nadrukkelijk aangegeven dat het verlengen van de dienverplichting met één jaar te eenvoudig is. Er zouden andere, meer doordachte manieren gevonden moeten worden om artsen aan de organisatie te binden. Hiertoe heeft de ACOM verschillende voorstellen gedaan. Defensie groeit, en artsen maken een essentieel onderdeel uit van die groei.

De ACOM blijft zich inzetten voor het verbeteren van de voorwaarden voor AMA’s binnen Defensie en zal de ontwikkelingen rondom de verlenging van de dienverplichting nauwlettend volgen. We zullen u op de hoogte houden van het verdere verloop van deze zaak.

Klik hier voor de wijziging regelgeving verlenging aanstelling AMA